inmuto

immūto ( inm- ), āvi, ātum, 1 (archaic inf. pres. pass. inmutarier, Ter. And. 1, 5, 40; id. Eun. 2, 1, 19; id. Phorm. 1, 4, 29), v. a. [in-muto], to change, alter, transform.

I.

In gen. (class.):

ubi immutatus sum? ubi ego formam perdidi?

Plaut. Am. 1, 1, 300: perscrutari... nos nostri an alieni simus;

ne clam quispiam nos imprudentis mmutaverit,

Plaut. Mil. 2, 5, 22:

adeone homines inmutarier ex amore,

Ter. Eun. 2, 1, 19:

vultum earum,

id. Hec. 3, 3, 9:

imperio, potestate, prosperis rebus immutari,

Cic. Lael. 15, 54; cf.:

me aliquando immutarunt tibi,

id. Fam. 5, 8, 2: illi regi amabili Cyro subest ad immutandi animi licentiam crudelissimus ille Phalaris (v. ad ), id. Rep. 1, 28:

ut ejus orbis (i. e. signiferi) unaquaeque pars alia alio modo moveat immutetque caelum,

id. Div. 2, 42, 89:

concentus immutatus aut discrepans,

id. Rep. 2, 42: temeritas filii comprobavit;

verborum ordinem immuta: fac sic: comprobavit filii temeritas, etc.,

id. Or. 63, 214:

nomen immuto,

Quint. 8, 6, 28:

cum successor aliquid immutat de institutis priorum,

Cic. Fl. 14, 33.—

II.

In partic., in rhet.

(α).

To put, by metonymy, one word for another:

immutata (verba), in quibus pro verbo proprio subicitur aliud, quod idem significet, sumptum ex re aliqua consequenti, etc.... Ennius Horridam Africam terribili tremere tumultu cum dicit, pro Afris immutat Africam,

Cic. Or. 27, 92 sq.; id. de Or. 3, 43, 169.—

(β).

E s p.: immutata oratio, allegory, = allêgoria, Cic. de Or. 2, 65, 261.